หากใครที่ติดตามข่าวสารในแวดวงอวกาศ และดาราศาสตร์ คงจะได้ยินข่าวการเกิดของปรากฏการณ์ Super Full Moon ที่มีชื่อว่า Super Flower Moon ซึ่งจะเป็นการเห็นดวงจันทร์เต็มดวงมีขนาดใหญ่ที่สุดของปีนี้ โดยจะเกิดขึ้นในค่ำคืนวันที่ 26 พ.ค.64 นี้ หรือที่เกิดขึ้นไปแล้วเมื่อเดือนก่อน (เม.ย.64) ซึ่งเป็นการเกิดปรากฏการณ์ Super Pink Moon ไปเมื่อวันที่ 27 เม.ย.64 จากข่าวดังกล่าว อาจทำให้ผู้ที่อ่านข่าวเกิดข้อสงสัยว่า ดวงจันทร์เต็มดวงในเดือนก่อนนั้นจะมองเห็นเป็นดวงจันทร์สีชมพู หรือในครั้งนี้จะมีรูปร่างเหมือนดอกไม้ตามชื่อที่ใช้เรียกหรือไม่ และถ้าไม่เป็นเช่นนั้น เหตุใดสำนักข่าวเกือบทุกสำนักที่รายงานข่าวนี้ จึงได้เรียกชื่อดวงจันทร์เหมือนกันด้วยชื่อเรียกดังกล่าว
ความเป็นจริงแล้วดวงจันทร์ก็ยังเป็นดวงจันทร์ตามปกติ ไม่ได้มีสีชมพูหรือมีรูปร่างเหมือนดอกไม้แต่อย่างใด ซึ่งหากจะตอบข้อสงสัยว่าเหตุใดถึงมีชื่อเรียกแตกต่างกันไป อาจต้องอธิบายเท้าความไปตั้งแต่สังคมในยุคอดีตเมื่อกว่าพันปีก่อน ในสมัยที่ชื่อเรียกเดือนตามแบบในปัจจุบันที่เราคุ้นเคยกันยังไม่เป็นที่นิยม ซึ่งระบบการเรียกชื่อเดือนตามแบบปัจจุบันดังกล่าวนั้น มีที่มาจาก Julian Calendar ของอาณาจักรโรมัน (หรือภายหลังที่จะเปลี่ยนมาใช้เป็นแบบ Gregorian Calendar ของกลุ่มประเทศที่นับถือคริสต์ศาสนา นิกายโรมันคาทอลิก) โดยมีรากศัพท์จากคำในภาษาละติน วัฒนธรรมในสมัยโบราณของทั้งชาวยุโรปหรือชนพื้นเมืองอเมริกาจะนิยมเรียกชื่อเดือนตามสิ่งที่พบเจอในช่วงหรือฤดูกาลนั้น เช่น ชื่อเรียกเดือนเมษายน ว่า Pink Month มีที่มาจากต้นไม้ที่มีชื่อว่า Moss Phlox หรือ Herb Moss Pink ซึ่งเป็นพืชท้องถิ่นของสหรัฐอเมริกาที่จะเริ่มออกดอกสีชมพูปกคลุมไปทั่วพื้นที่ในช่วงต้นฤดูใบไม้ผลิ หรือในเดือนเมษายน ตลอดจน เดือนพฤษภาคม ที่มีชื่อเรียกว่า Flower Month เนื่องมาจากการเบ่งบานของดอกไม้หลากหลายชนิดในช่วงกลางฤดูใบไม้ผลิ นั่นเอง
ในเวลาต่อมาเมื่ออาณาจักรโรมัน และคริสต์ศาสนาแผ่ขยายอาณาเขตอำนาจมากขึ้น ความนิยมของ Julian Calendar และ Gregorian Calendar จึงกลืนวัฒนธรรมการเรียกชื่อเดือนแบบโบราณโดยเปลี่ยนมาเป็นการเรียกชื่อเดือนในแบบปัจจุบันที่เราคุ้นเคย หากแต่ชื่อเรียกของเดือนแบบโบราณนั้นได้รับการประยุกต์ ปรับเปลี่ยนมาใช้เป็นชื่อเรียกของดวงจันทร์เต็มดวง หรือ Full Moon Name ในช่วงเดือนนั้นๆ ตลอดจนสามารถนำมาเรียกดวงจันทร์เสี้ยวแรกที่ปรากฏขึ้น (New Moon) ในเดือนนั้นได้อีกด้วย ทั้งนี้ ชื่อแบบโบราณสำหรับใช้เรียกดวงจันทร์ในแต่ละเดือนจะเป็นอย่างไร จะขออนุญาตนำมาอธิบายใน Part ต่อไป
ที่มา
– https://www.timeanddate.com/astronomy/moon/full-moon-names.html
– https://www.almanac.com/full-moon-names
– https://science.howstuffworks.com/full-moon-name.htm
– https://www.theweathernetwork.com/ca/news/article/three-cool-facts-about-january-28-2021-full-wolf-moon
แปลและเรียบเรียง : น.ท.รณชัย วุฒิวิทยารักษ์
