หลังจากตอนที่ 2 ได้กล่าวถึงหลักการแนวทางทหารอวกาศ (Military Space Power Guiding Principles) ซึ่งมีอยู่ด้วยกัน 5 หลักการ และได้กล่าวถึงบทนำของ หลักนิยมกองทัพอวกาศสหรัฐไปแล้วนั้น ในบทความตอนที่ 3 นี้ จะกล่าวถึง บทที่ 1 มิติอวกาศ (THE SPACE DOMAIN) โดยในบทนี้จะกล่าวถึงการกำหนดมิติอวกาศ (Space Domain) และอธิบายคุณลักษณะของอวกาศยาน ซึ่งสหรัฐอเมริกาใช้คุณลักษณะเหล่านี้เพื่อการสำรวจ (exploration) การสื่อสาร (communications) การวิเคราะห์ข้อมูลระยะไกล (remote sensing) และวิทยาศาสตร์ (science)
โดยก่อนที่จะเข้าเนื้อหาในบทที่ 1 นั้น ขออธิบายความหมายของคำศัพท์ เพื่อให้ผู้อ่านที่มีความเข้าใจสับสนในคำศัพท์เหล่านี้มีความเข้าใจเพิ่มมากขึ้น ดังนี้
Orbit กับ Orbital Flight และ Satellite กับ Spacecraft คืออะไร
วงโคจร (orbit) คือเส้นทางใดๆ ที่วัตถุเคลื่อนผ่านอวกาศตามแรงโน้มถ่วง ตัวอย่างเช่น ดวงจันทร์โคจรรอบโลก โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ ในขณะที่วงโคจรมักจะแสดงเป็นเส้นทางวงกลมหรือวงรี วงโคจรสามารถทำซ้ำหรือไม่ซ้ำได้
Orbital flight (เรียกอีกอย่างว่า อวกาศยาน) คือการกระทำอย่างจงใจเพื่อควบคุมการเปลี่ยนแปลงแรงโน้มถ่วงทางแนวโค้งของเส้นโคจรเพื่อตัดผ่านชั้นบรรยากาศของโลกและผ่านอวกาศ นอกจากนี้อวกาศยาน (Orbital flight) ยังรวมถึงการเดินทางใต้วิถีโคจรด้วย (suborbital trajectories) ซึ่งเป็นการเดินทางสู่อวกาศแต่จงใจกลับเข้าไปในชั้นบรรยากาศก่อนทำการเวียนรอบที่สมบูรณ์ ที่วิถีวงโคจรจากจุดศูนย์กลางของโลกที่ยังคงอยู่ในอวกาศสำหรับหนึ่งรอบ หรือมากกว่าการปฏิวัติรอบโลก และการหลีกหนีวิถีโคจรที่เคลื่อนผ่านกฎเกณฑ์แห่งวิถีวงโคจรจากจุดศูนย์กลางของโลก ไปสู่โครงสร้างแรงโน้มถ่วงของวงโคจรดาวเคราะห์อื่น
ในขณะที่วัตถุใดๆ ในวงโคจรโดยทั่วไปจะเรียกว่า ดาวเทียม (Satellite) หรืออวกาศยาน (spacecraft) หมายถึง วัตถุซึ่งถูกออกแบบให้ควบคุม และใช้งานโดยเจตนาเพื่อให้เกิดประโยชน์ตามวัตถุประสงค์ ขณะที่เดินทางเข้าและออกเพื่อไปยังอาณาเขตของอวกาศ วัตถุธรรมชาติขนาดเล็กเรียกว่า ดาวเทียม ในขณะที่วัตถุธรรมชาติขนาดใหญ่ที่เป็นแหล่งกำเนิดแรงโน้มถ่วงที่สำคัญเรียกว่าดาวเคราะห์ (celestial bodies) เศษซาก (Debris) หมายถึง อวกาศยานหรือดาวเทียม เช่น ตัวจรวด (Rocket Body) ในวงโคจรที่ใช้ประโยชน์ไม่ได้อีกต่อไป เป็นต้น
บทที่ 1 มิติอวกาศ (THE SPACE DOMAIN)
มีบางอย่างที่สำคัญมากกว่าอาวุธมหาประลัย นั่นคือตำแหน่งของที่ตั้งที่สูงที่สุด ตำแหน่งที่ควบคุมโลกได้อย่างสมบูรณ์ซึ่งอยู่ที่ไหนสักแห่งในอวกาศ
อวกาศเป็นมิติของอวกาศยาน (Orbital flight) ความสามารถของมนุษยชาติในการบรรลุ และการใช้ประโยชน์จากอวกาศยาน การเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่องเหนือชั้นบรรยากาศตามวิถีแรงโน้มถ่วงของโลก เข้าสู่ยุคอวกาศ เมื่ออวกาศยานกลายเป็นความจริงของมนุษยชาติสามารถใช้ประโยชน์จากคุณลักษณะเฉพาะของมิติอวกาศนี้ได้ อวกาศยานมาจากลักษณะเฉพาะของสภาพแวดล้อมทางกายภาพของมิติอวกาศ ดังนั้นการทำความเข้าใจเรื่องกำลังทางอวกาศต้องเริ่มจากการมองเห็นถึงคุณค่าของมิติอวกาศ นั่นเอง
คุณลักษณะของอวกาศยาน (ATTRIBUTES OF ORBITAL FLIGHT)
มิติอวกาศ (Space Domain) เป็นสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่ไม่เหมือนใคร การได้มาซึ่งคุณลักษณะที่สำคัญของอวกาศยาน และด้วยเหตุผลเหล่านี้มันจึงเป็นคุณลักษณะที่คุ้มค่า คุณลักษณะเด่นที่สุดคือสื่อทางกายภาพของมิติ ภายในมิติทางภาคพื้นดิน ความหนาแน่นของบรรยากาศและแรงกดดันจะต้านทานการเคลื่อนที่ทุกรูปแบบ โดยสร้างแรงเสียดทานอย่างมาก แรงนี้เรียกว่าการลาก และต้องใช้พลังงานอย่างต่อเนื่องเพื่อเอาชนะ ซึ่งสภาพแวดล้อมของอวกาศอยู่ใกล้กับสุญญากาศมาก แม้ว่าอวกาศจะไม่เป็นสุญญากาศที่สมบูรณ์ แต่มันสามารถช่วยลดแรงเสียดทานได้อย่างมาก ทำให้วัตถุเคลื่อนที่ตามแรงโน้มถ่วงได้ ความหนาแน่นของบรรยากาศจะลดลงตามระดับความสูง ดังนั้นวัตถุที่โคจรเข้าใกล้โลกจึงต้องเอาชนะแรงเสียดทานมากกว่า วัตถุที่อยู่ไกลจากโลกออกไป นอกจากนี้การขาดบรรยากาศที่สำคัญเพื่อรักษาความร้อน มิติอวกาศจะอยู่ภายใต้อุณหภูมิที่สูงเกินไป ในท้ายที่สุด พลังงานแสงอาทิตย์ที่ถูกแพร่กระจาย ซึ่งประกอบด้วยอนุภาคที่มีประจุและรังสีพลังงานสูง แทรกซึมอยู่ในมิติ คุณสมบัติที่แตกต่างกันของปรากฏการณ์เหล่านี้เรียกรวมกันว่า สภาพอากาศสุริยะ
การลากที่ลดลงหรือเพียงเล็กน้อย ทำให้เกิดเงื่อนไขที่สามารถใช้ประโยชน์ได้อย่างเต็มที่ในอวกาศเท่านั้นเพราะวัตถุในอวกาศเจอแรงลากเพียงเล็กน้อย อวกาศยานจึงสามารถรักษาความเร็วสูงสุดโดยไม่ต้องขับเคลื่อนช่วยให้สามารถโคจรรอบโลกได้ภายใน 90 นาที โดยขึ้นอยู่กับระดับความสูงของวงโคจร นอกจากนี้สเปกตรัมในสัญญาณแม่เหล็กไฟฟ้ายังส่งผ่านสุญญากาศใกล้ๆ ของอวกาศโดยมีการบิดเบือนหรือลดทอนเล็กน้อย แต่จะลดกำลังลงตามระยะทางเนื่องจากกฎกำลังสองผกผัน
มุมมองเป็นอีกหนึ่งคุณลักษณะที่กำหนดอวกาศยาน อวกาศยานบรรลุระดับความสูงให้มุมมองที่เกินกว่าการกีดขวางของโลก และรูปร่างของดาวเคราะห์อื่นๆ มุมมองที่หันไปทางโลกทำให้เห็นทัศนียภาพได้ทั่วโลกและช่วยให้ผู้สังเกตการณ์มองเห็นแนวพื้นผิวโลกขนาดใหญ่จากจุดเดียว ซึ่งต้องทำให้ถูกต้องตามกฎหมายระหว่างประเทศ โดยต่างจากการสังเกตการณ์บนภาคพื้นดินที่ไม่มีคุณลักษณะมุมมองที่กว้างๆ เหมือนของอวกาศยาน และไม่สามารถเข้าสู่ภาคพื้นดิน ทะเล หรืออาณาเขตทางอากาศของรัฐอื่นโดยไม่ได้รับอนุญาตได้ มุมมองจากภายนอก
ทำให้โอกาสในการสังเกตวัตถุท้องฟ้า และกิจกรรมการโคจรไม่ส่งผลกระทบต่อชั้นบรรยากาศของโลก ประโยชน์ของมุมมองดังกล่าวนี้ทำให้อวกาศยานมีคุณค่า และทำให้จุดที่มองลงมามีความชัดเจนสำหรับการสังเกตกิจกรรมบนโลกและทั่วทั้งมิติอวกาศ
— จบ ตอนที่ 3 —
ที่มาของรูป https://en.wikipedia.org/wiki/Lyndon_B._Johnson
ที่มา https://www.spaceforce.mil/
เรียบเรียงโดย : ร.อ.นิตินัย อุตสาหะ
